بعد از جنگ جهانی دوم سیستمی تحت عنوان 5S برای دسترسی به کیفیت عالی در محیط کاری در ژاپن مطرح گردید.
برای آشنایی بیشتر با این سیستم، خواندن این مطالب را از دست ندهید.

نظام آراستگی 5S یک روش سازمانی در محل کار و یک فرآیند تیمی برای افزایش بهره وری در جهت سازماندهی و تمیزی محل کار خود می باشد که باید توسط افرادی که در آن جا کار می کنند انجام شود.
این نظام دارای 5 اصل است و علت نام گذاری 5S بر اساس حروف ابتدای پنج واژه ژاپنی که همگی با S شروع میشوند، می باشد:
ساماندهی Seiri
پاكیزه سازی Seiso
نظم و ترتیب Seiton
استانداردسازی Sekitsu
انضباط Shitsuke

1_ ساماندهی (سازماندهی، تفکیک و تعمیر یا Seiri)
در دیدگاه 5S، ساماندهی Seiri یعنی نظم دادن به كلیه اجزای یك سازمان جهت نیل به اهداف و همینطور به معنی جدا كردن ضروری ها از غیر ضروری هاست. برای مثال:
تفكیك اشیاء ضروری از غیر ضروری ( مشخص كردن ملزومات اداری كه در اطراف شما وجود دارد و طبقه بندی آنها با توجه به اولویت استفاده از آن، تفكیك فرمهای از رده خارج و فرمهای در گردش ).
دور ریختن اشیاء غیر قابل استفاده مانند برگ های زائد

2_ پاکیزه سازی Seiso
یعنی از بین رفتن شلوغی و دور ریختن زوائد و پاکیزه کردن اشیاء از آلودگیها و مواد خارجی.
به عبارت دیگر پیشگیری از کثیفی و پاکیزه نگه داشتن مداوم محیط، اموال و افراد و حذف و یا کنترل آلودگی و یادآوری این نکته که محل کار خود را همانند خانه خود بدانیم. برای مثال:
حفظ نظافت و پاکیزگی محیط کار هر یک از پرسنل، پاکیزگی و نظافت البسه پرسنل
انجام بازبینی و پاکیزه سازی مستمر توسط مجری ارائه خدمات
حذف آلودگی های گرد و غبار
پاکیزه کردن محلهایی که از چشم افراد به دور است مانند زیر میزها، گوشه های اتاق و …
این مرحله محیطی دلپذیرتر را برای کارمندان ایجاد می‌کند که دیگر مجبور نیستند با گردوغبار، خاک و بهم ریختگی را تجربه کنند.

3_ نظم و ترتیب Seiton
در محل کار هر چیزی باید سر جای مخصوص به خودش باشد تا هنگام نیاز به آن، به راحتی بدانیم کجا قرار دارد و به این ترتیب، محل كار همواره منظم و مرتب خواهد بود.

4_ استانداردسازی Sekitsu
در استانداردسازی به دنبال آن هستیم تا با نوشتن دستورالعمل ها و ایجاد فرم های مختلف، اقدامات انجام شده در سه S اول (Seiri ، Seiton و Seiso) را به نحوی مدون و استاندارد کنیم تا از بازنگشتن به حالت قبل از استقرار نظام آراستگی محیط کار (5S) اطمینان حاصل نماییم تا هر کس به سلیقه و شیوه خود یا درکی که از این نظام دارد، کارها را انجام ندهد و با معیارها و شاخص های خود آن را نسنجد.
در واقع این مرحله پیشرفت و تغییرات رفتاری را از سه مرحله اول انجام می‌دهد و آنها را به یک روش استاندارد تبدیل می‌کند.
تعیین معیارهای شفاف و دقیق از نتایج 5S در ارزیابی عملکرد کارکنان
انواع تابلوگذاری و استفاده از علائم و نشانه ها در ساختمان (اعم از علائم ایمنی، اطفاء حریق و …)
و … از اقدامات استاندارد سازی هستند.

5_ انضباط Shitsuke
انضباط به منظور آموزش عادات و توانایی هایی جهت انجام یك وظیفه خاص است‌.
نكته اصلی در اینجا ایجاد عادات درست به جای عادات نادرست است. این كار را باید از طریق آموزش شیوه های درست انجام كار به افراد و تمرین دادن آنان در این زمینه آغاز کرد.

با رعایت این اصول می توان سازمانی آراسته داشت، البته اجرای نظام آراستگی زمان بر بوده و نیازمند گذر زمان و صبر است و در یک روز یا یک هفته انجام نمی شود.