یک عامل مهم برای انجام کارهای روزمره استفاده از نور است.
تا به حال انواع گوناگونی از لامپ تولید شده اند که در این مقاله به بررسی و معرفی انواع لامپ رایج آن ها می پردازیم.
لامپهای رشتهای (Incandescent Bulbs)
لامپ رشته ای یکی از لامپهای معمولی، ارزان قیمت، استاندارد و قدیمی است.
انتشار نور و گرما در اين لامپ ها از طريق گرم شدن رشته تنگستني لامپ در محفظه ای که توسط خلا يا گاز نيتروژن احاطه شده، صورت مي گيرد.
این لامپ ها در اندازه، اشکال و ولتاژ های مختلفی از 1ونیم ولتی تا 300 ولتی تولید می شوند و فقط در بازه 700 تا 1000 ساعت کار میکنند و اتلاف انرژی بالایی دارند.
اخیرا فناوریهای جدیدتری مانند LED، لامپهای فلورسنت و… جایگزین این لامپ های رشته ای شده است.
بازده روشنایی این لامپ حدود 15 لومن در هر وات است.
یکی از عیب های لامپ های رشته ای این است که تنها 10% تا 25% از انرژی منجر به تولید نور می شود و مابقی آن به صورت گرما تلف می شود و به همین علت مناسب مناطق گرمسیر نیست.
این لامپ مناسب منازل، مکان های تجاری، چراغ های اتومبیل و چراغ قوه می باشد.
لامپ های فلورسنت (Fluorescent Lamps)
لامپهای فلورسنت که به لامپ مهتابی نیز شهرت دارند، پیچیدهتر و کم مصرف تر از لامپهای رشتهای هستند.
دوام و بازدهی بالا و همینطور رنگ نور طبیعی این لامپ ها باعث محبوبیت این لامپ ها شده است.
لامپ فلور سنت ده برابر لامپ های رشته ای عمر می کنند و انرژی که مصرف می کنند پنج برابر کمتر از لامپ های رشته ای است.
در این لامپها، یک لوله فلورسنت بین کاتدها وجود دارد، لوله از جیوه و سایر گازها پر شده است و عبور جریان، سبب تابش در آنها میشود.
معمولا تا 10000 ساعت روشنایی را تامین می کنند و بهره نوری یک لامپ فلورسنت فشرده حدود 60 لومن در هر وات است.
از این لامپ در منازل، مکان های تجاری، بیمارستان ها، پارکینگ و فضاهای دیگری که نیاز به لامپ با تعداد زیاد دارد استفاده می شود.
لامپهای هالوژن (Halogen Lamps)
لامپ های هالوژنی شبیه لامپ های رشته ای اما شکل بهینه و به روز شده ای از آن هستند و علت نامگذاری این لامپ، این است که در آن مقدار کمی هالوژن (برم یا ید) با یک گاز بی اثر به جای خلا وجود دارد. گاز بیاثر باعث افزایش روشنایی و دوام بالای لامپ و در نتیجه زیاد شدن کارایی و درخشندگی آن میشود. این لامپها نسبت به لامپهای رشتهای اندازه کوچک تری دارند.
بهره ی نوری لامپ های هالوژن حدود 25 لومن در هر وات است.
این نوع از لامپ ها در مکان هایی که نیاز به فوکوس نور دقیق دارند مانند روشنایی زیر کابینت، چراغ های آویز و نورهای فرو رفته استفاده می شوند.
لامپ های ال ای دی (LED)
این لامپ به دلیل تنوع در رنگ کاربرد زیادی پیدا کرده و عملکرد آن به اینصورت است که انرژی برق بر روی دیود اعمال شده و در نتیجه الکترون و فوتون آزاد می شود. بعد از آن فوتون ها برای اینکه منتظر شوند باهم ترکیب می شوند و رنگ های متعددی ساطع می کنند.
عدم ایجاد اشعه فرابنفش و فروسرخ، عدم وجود جیوه، مقرون به صرفه، کم مصرف بودن و داشتن دوام بالا از مزایای لامپ ال ای دی محسوب می شوند.
از معایب این لامپ می توان به کم نور بودن آن اشاره کرد زیرا نور جهت دار (نور غیر پراکنده) تولید می کنند و برای روشنایی محیط اتاق مناسب نیستند.
از این لامپ برای روشنایی فضاهایی مانند زیر کابینت آشپزخانه استفاده می شود.
لامپ های نئون (Neon Lamps)
لامپ نئون از دسته لامپ های تخلیه گاز است. گاز نئون این لامپها پس از یونیزه شدن بر اثر جریان الکتریکی، نوری به رنگ قرمز روشن یا آبی (در صورت استفاده از ترکیبات جیوه) تولید میکنند.
این لامپها را معمولاً به شکل تیوبهایی که قرار است در تابلوها یا علائم استفاده شوند میسازند.
جریان الکتریکی مصرفی لامپ نئون پایین و معمولاً بین 0/1 تا 10 میلی آمپر است.
استفاده از گاز یونیزه عاملی برای بهره برداری از لامپ در ولتاژی پایین تر می باشد. این ولتاژ می تواند در رنج 10 تا 20 ولت بسته به لامپ مورد استفاده متغیر باشد.