هنگام تخریب جزئی از واحد مسکونی به منظور تغییر پلان یا بازسازی و دکوراسیون منزل یکی از فاکتورهای مهمی که اهمیت دارد اطلاع از موقعیت ستونهایی است که در سازه ساختمان استفاده شده و بخشی از آن از داخل واحد مسکونی شما میگذرد. واضح است که شما به هیچ عنوان امکان تخریب ستونها را ندارید و در صورت اقدام به این کار احتمال بروز آسیب جدی در سازه ساختمان کاملا جدی است. لذا بایستی طوری طراحی و برنامه ریزی نمایید که هر گونه تغییر پلان بدون آسیب به این ستونها انجام پذیرد.

ممکن است بخشی از این ستونها در وسط سالن یا اتاق خواب کاملا نمایان باشد که در این صورت مشکلی بابت شناسایی آن نیست. مشکل از جایی شروع می شود که پلانها از داخل قسمتی از دیوار عبور کرده باشند که امکان رویت آن وجود ندارد.

دقت کنید که موضوع این متن صرفا ساختمانهایی است که اسکلت فلزی یا بتنی دارند و مطابق ضوابط مقررات ملی ساختمان طراحی و اجرا شده اند. ساختمانهای قدیمی شامل دیوارهای باربر شامل این متن نمی شوند و بایستی بطور مجزا مورد بررسی قرار گیرند.

اولین راهکار اصولی این است که یک مهندس سازه فضای شما را بررسی کند و به عنوان یک نظر کارشناسی بگویند که آیا شما می توانید تغییر پلان مورد نظرتان را بدون آسیب به سازه ساختمان اجرا کنید یا خیر؟

اما قبل از بازدید مهندس سازه از فضای شما اگر ساختمان شما مهندسی ساز باشد یعنی سازه فلزی یا بتنی داشته باشد می توانید خودتان به صورت کلی تشخصی بدهید که ستون ها کجا قرار دارد.

اما چطور؟!

1_ بررسی پیلوت یا پارکینگ

اولین راه این است که شما به پارکینگ یا پیلوت بروید تا ببینید ستون های آن کجا است؟

در تصویر زیر پارکینگی را مشاهده می کنید که در آن ستون ها کاملا با چشم قابل دیدن و تشخیص هستند، یک سری از ستون ها درکنار دیوار اجرا شده و بیرون زدگی آنها نیز مشخص است. ممکن است بعضی از ستون ها یک بخشی از انباری، پله یا آسانسور باشد که مشخص نباشد اما به صورت کلی این ستون ها مشهود است. حالا کافی است با دقت روی موقعیت نسبی این ستونها و تصور امتداد آنها تا طبقات بالاتر، موقعیت تقریبی آنها را در واحد مسکونی خود پیدا کنید.

2_ بررسی طبقات بالایی یا پایینی

اگر طبقات پایین یا بالای خانه شما نقشه های تیپ است و همسایه ای دارید که این فرآیند بازسازی را قبلا انجام داده و تغییر پلان داشته است پیشنهاد می شود از آن فضا بازدید کنید و از آن ها راهنمایی بخواهید چون احتمالا درگیر این موضوع بوده اند و تا حدودی می دانند که ستون ها کجا قرار دارند.

3_ برجستگی های دیوار

مورد بعدی دیواری است که داخل منزل شماست و طول زیادی دارد و برجستگی هایی روی آن می بینید که معمولا برای دیزاین و چیدمان با آن مشکل دارید و نمیدانید با آن چه کنید. این برجستگی ها به احتمال خیلی زیاد می توانند ستون باشند. شناسایی این ستوهای پیرامونی که در حاشیه پلان منزل شما وجود دارند به شما کمک میکنند محل ستونهای دیگر را نیز شناسایی کنید.

4_ بررسی گوشه ها

مهندس سازه به صورت کلی یک استراتژی دارد و آن این است که ستون ها را گوشه هایی بگذارد که از لحاظ بصری خیلی در دید نباشند. پس وقتی به سمت گوشه ها میروید امکان وجود ستون از سایر قسمتها بیشتر است و بایستی دقت بیشتری روی تخریب این قسمتها هنگام بازسازی داشته باشید. معمولا در گوشه های خانه، داخل کمد دیواری، گوشه آشپزخانه و گوشه سرویس قسمتهایی هستند که احتمال عبور ستون از داخل دیوار در آنها بیشتر است.

5_ تشخیص ستون های مجاور

تا این جا مواردی گفته شد که شما بتوانید به صورت کلی تشخیص بدهید که ستون­ها کجا هستند.

اگر یک ستون پیدا کردید می توانید در راستای طولی و عرضی ساختمان تشخیص بدهید که بقیه ستون ها در همان راستا و اصطلاحا در آکس هم قرار دارند. بعبارت دیگر وقتی از محل هر ستون در راستای طولی و عرضی منزل به سایر دیوارها نگاه میکنید احتمال وجود ستون در راستای دید شما بیشتر است. چون در خانه هایی که مهندسی ساز تیپیکال هستند معمولا مهندس سازه سعی می کند که این فاصله ها را به شکل تکرار شونده و هماهنگ جانمایی کند که نهایتا به چیدمان ساده و مرتب و یکنواختی از ستونها برسد تا بار سقف بطور یکنواخت تری روی ستونها توزیع شود.

اگر شما فضای ساختمانی تیرچه و بلوک داشته باشید معمولا فاصله این ستون ها از دو تا هفت متر است که می توانید آن ها را تشخیص بدهید. اگر در چنین ساختمانهایی ستونی پیدا کردید که مشخص بود و فاصله این دو ستون باهم چهار متر بود این تقریبا قابل پیش بینی هست که ستون بعدی که پیدا می کنید آن هم فاصله ش حدودا چهارمتر باشد.

نکته مهم و اساسی این است که روش های ذکر شده در بالا، برای ساختمان های مهندسی ساز تیپیکال است نه یک نقشه و فرم خاص، معمولا در نقشه خاص با پلان خاص این مدل مدولار چیدن تکرار نمی شود و نمی توانید به راحتی پیدا کنید. ضمنا در ساختمانها و بافتهای قدیمی که ساختمانها فاقد سازه فلزی یا بتنی مشخص هستند چنین الگوهایی جواب درستی به شما نمیدهند و مرمت آنها در صورت نیاز مستلزم مشورت با کارشناسان زبده این حوزه است.

تاکید می شود، نکاتی که گفته شد فقط به صورت بررسی اولیه است قبل از این که هر اقدامی مانند تخریب انجام دهید حتما باید مهندس سازه فضا را بررسی کند به نتیجه برسید و بعد کار را اجرا کنید.