روشنایی و نورپردازی بالکن و تراس در طراحی خانه های امروزی از اهمیت بالایی برخوردار است و رعایت برخی نکات ساده در این نورپردازی، علاوه بر زیبایی این فضاها را بسیار کاربردی تر می نماید.

برای دانستن نکات نورپردازی این فضا با ما همراه باشید.

نورپردازی تراس ها و بالکن ها باید کاملاً مطابق با فضای داخلی و در ارتباط با آن انجام گیرد با این حال در بعضی موارد به دلیل امنیت برقراری ارتباط بصری رویدادهای خاص، نورپردازی نمای ساختمان و… تاکید بر آن ها از بیرون هم اهمیت پیدا می کند.

حتی در این شرایط توجه به نورپردازی آنها از دید افراد داخل خانه مهم می باشد زیرا بالکن ها و تراس ها از امتداد قسمت های مختلف داخل خانه به سمت بیرون به وجود می آیند و فضای الحاقی برای آنها محسوب می‌شوند.

یکی از نکات مهم در طراحی روشنایی تراس ها، توجه به نسبت روشنایی بین فضای داخلی و خارجی است.

روشنایی متوسط فضای خارجی بسیار کمتر از فضاهای داخلی است بنابراین روشنایی بالکن ها باید تعادلی بین این دو فضا ایجاد کند. پیشنهاد می شود نسبت درخشندگی بالکن ها به فضای داخلی از یک بیستم (5 درصد) کمتر نشود.

برای کمک کردن به این روند، بهتر است با نزدیک شدن به تراس ها، روشنایی فضای داخلی کاهش یابد. برای آنکه تابش خیره کننده نورها، هنگام نگاه کردن به فضای بیرون که روشنایی کمی دارد باعث آزار افراد نشود باید توجه داشت که درخشندگی لامپ یا چراغ ها از (400 تا 500cd/m²) تجاوز نکند.

به همین دلیل باید از چراغ هایی استفاده کرد که منبع نور آنها در معرض دید، یا جهت تابش نور به سمت ناظر نیست.

در تراس ها نباید از چراغ های کروی شکل که پوشش نیمه شفاف و درخشندگی زیاد دارند استفاده کرد که متأسفانه در ایران این کار رایج است.

در کل پیشنهاد می‌شود که روشنایی تراس ها از نور غیر مستقیمی که از سطح دیوار و سقف ها منعکس می‌شود تامین شود و از نور مستقیم استفاده نگردد.

برای تامین روشنایی بالکن ها دو روش اصلی می‌توان پیشنهاد کرد اگر عمق آنها کم باشد حدود (1/5 تا 2 متر) بهتر است از چراغ های دیواری که نور را به سمت پایین پخش می کنند استفاده کرد.

برای جلوگیری از خیرگی، ارتفاع نصب آنها باید حداقل 2/20 متر از زمین باشد.

اگر بالکن مسقف آن بیشتر از 2 متر باشد استفاده از نور غیرمستقیم کارایی بهتری دارد و فضای خوشایندتری ایجاد می‌کند.

در این روش می تواند چراغ های دیواری یا آویز که نور را به سمت سقف پخش می کنند استفاده کرد.

اگر هیچ سطح بازتاب دهنده ای به عنوان سقف وجود نداشته باشد می‌توان چراغ‌هایی با تابش نامتقارن که نور را به سمت کف پخش میکند در ارتفاع کم استفاده کرد.

در صورت وجود سطوح عمودی می تواند از انعکاس آن ها برای تامین روشنایی محیطی استفاده کرد.

برای روشنایی میزها باید منابع نوری کوچکی که روشنایی را در همه جهات و با شدت کم پخش می‌کنند روی آنها قرار داد تا نور ملایمی روی سطح میز و صورت افراد ایجاد کند.

به این منظور می‌توان از روش‌های سنتی مانند شمع نیز استفاده کرد.

اگر تراس یا پنجره خانه مشرف به باغ یا حیاط باشد، ایجاد روشنایی در انتهای فضای بیرونی باعث می‌شود شخصی که از داخل به بیرون نگاه می‌کند درک بهتری از فضای بالکن و محیط اطراف خانه داشته باشد و عمق میدان بیشتری را احساس کند.

برگرفته از کتاب اصول و روش های طراحی نورپردازی